Blog
Teamwork is topsport: hoe sport mijn kijk op samenwerken veranderde
Strategisch advies
Tips & tricks
Geschreven door Melvin Fenijn
Wat ik leerde over teamwork op het veld én daarbuiten
Tijdens mijn studententijd heb ik niet alleen geleerd in de collegezaal, maar juist ook daarbuiten, zoals: op het sportveld, binnen verenigingen en in werkprojecten. Eén les staat voor mij centraal: écht goed samenwerken vraagt meer dan alleen kennis of vaardigheden. Het draait om vertrouwen, afstemming en het kunnen inspelen op elkaars kwaliteiten.
Teamsport als leerschool voor samenwerking
Jarenlang heb ik in teamverband gesport. Dat lijkt op het eerste gezicht totaal iets anders dan werken in een organisatie, maar in de praktijk zijn de parallellen opvallend groot. In een sportteam leer je:
Communiceren onder druk: Geen tijd voor lange vergaderingen. Snel schakelen en duidelijk zijn is essentieel.
Samen beslissingen nemen: Soms neem je het voortouw, soms geef je de bal aan een ander.
Vertrouwen op je teamgenoten: Ieder heeft zijn eigen rol, en daar moet je op kunnen bouwen.
Die lessen zijn van onschatbare waarde als je gaat samenwerken in een professionele context. Want ook in een projectteam of organisatie moet je kunnen vertrouwen op anderen, flexibel zijn in je rol, en weten wanneer je moet bijsturen of juist loslaten. Onderzoek laat zien dat deze elementen (vertrouwen, communicatie en rolverdeling) essentieel zijn voor teamprestaties, zowel op het veld als op de werkvloer (Carron & Eys, 2012).
Psychologische veiligheid als fundament
Wat mij vooral is bijgebleven uit teamsport, is het belang van een veilige omgeving. In een team waar je je vrij voelt om fouten te maken, initiatief te tonen en kritiek te geven zónder dat dat tegen je wordt gebruikt, ontstaat ruimte om te groeien.
Deze ‘psychologische veiligheid’ is niet alleen cruciaal op het sportveld, maar ook op de werkvloer. Het zorgt ervoor dat teamleden open durven zijn, verantwoordelijkheid nemen en zich blijven ontwikkelen. Zonder die veiligheid ontstaat ruis: mensen houden zich in, misverstanden ontstaan, en samenwerking stokt. Amy Edmondson (1999) toonde aan dat psychologische veiligheid de basis vormt voor leren en presteren in teams.
Teamdynamiek bepaalt het resultaat
Vaak denken we dat de ‘beste’ teams bestaan uit de slimste of meest ervaren mensen. Maar de praktijk laat iets anders zien: het zijn de teams waarin mensen elkaar aanvullen, begrijpen en respecteren die structureel goed presteren.
Een team werkt pas echt goed als er sprake is van sociale cohesie: een natuurlijke klik in communicatie, wederzijdse betrokkenheid en een gevoel van gezamenlijk doel. Dat zie je in succesvolle sportteams, maar ook in organisaties waar het teamgevoel sterk is. Niet voor niets brengen wij bij IVY Works dit in kaart met onze TeamFit-sessies, waarbij we onder andere kijken naar samenwerking, leiderschap, sociale vaardigheden en psychologische veiligheid. Uit onderzoek blijkt dat sociale cohesie een sterke voorspeller is van teamprestaties (Evans & Dion, 2012).
Verschillen zijn waardevol als je ermee leert werken
In teamsport word je onvermijdelijk geconfronteerd met mensen die anders denken, doen of communiceren. Je leert niet alleen samen winnen, maar ook omgaan met conflicten, frustraties of verschillende stijlen. Die verschillen kunnen in het begin ongemakkelijk zijn, maar zijn juist de sleutel tot groei.
Ook op de werkvloer zie ik hoe waardevol diversiteit is in denkstijl, gedrag en persoonlijkheid, mits er aandacht is voor afstemming en begrip. Iemand die snel beslissingen neemt kan perfect samengaan met iemand die goed is in analyseren, zolang er ruimte is om elkaars stijl te erkennen en respecteren. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat diversiteit in teams leidt tot innovatie en betere prestaties, mits deze verschillen goed worden benut (van Knippenberg et al., 2004).
Wat ik meeneem naar elke samenwerking
De belangrijkste lessen die ik meeneem uit mijn ervaring in teamsport én mijn werkpraktijk zijn:
Wees je bewust van je rol en pas die aan waar nodig.
Zorg voor vertrouwen en veiligheid. Dan bloeien mensen op.
Gebruik verschillen als kracht en niet als obstakel.
Bouw aan cohesie, want verbondenheid is de motor van een goed team.
Of het nu gaat om een voetbalteam, een studentenbestuur of een projectgroep op werk: teamsucces draait niet alleen om individuele prestaties, maar om hoe goed mensen op elkaar zijn ingespeeld. En daar kun je bewust aan werken. Zowel in het veld als op de werkvloer.
Benieuwd hoe je de samenwerking binnen jouw team inzichtelijk kunt maken of verbeteren? Bij IVY Works brengen we teams in kaart via onze datagedreven assessments met oog voor zowel cognitieve fit als sociale cohesie, want de juiste match zit vaak niet in het cv, maar in de dynamiek.
Bronnen
Carron, A. V., & Eys, M. A. (2012). Group Dynamics in Sport (4th ed.). Fitness Information Technology.
Edmondson, A. (1999). “Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams.” Administrative Science Quarterly , 44(2), 350-383.
Evans, C. R., & Dion, K. K. (2012). “Group Cohesion and Performance: A Meta-Analysis.” Small Group Research , 43(6), 690-701.
van Knippenberg, D., De Dreu, C. K. W., & Homan, A. C. (2004). “Work Group Diversity and Group Performance: An Integrative Model and Research Agenda.” Journal of Applied Psychology , 89(6), 1008-1022.
Melvin Fenijn
